Bu gibi yaralanmalar, genellikle delinmeler, çentik yırtılmalar, çürük veya bereler halinde meydana gelmektedir. Bunlar aşağıda belirtildiği gibi vakit kaybetmeden esaslı şekilde tedavi edilmelidir:
a.Beş ile on dakika arası bir süre yarayı su ve elinize geçirebileceğiniz en iyi sabunla yıkayınız.
b.Üzerine sterilize edilmiş bir gazlı bez yerleştiriniz. Eğer buna imkân yoksa temiz bir mendille “kapatınız.
c.Deriyi delmiş olan her ısırık, doktor tarafından tedavi edilmelidir. Böylece doktor tetanos aşısını yapabilecek, gerekli antibiyotikleri verebilecek ve durum gerektirmekteyse kuduz aşısının yapılmasını tavsiye edebilecektir.
Böcek ısırmaları için ilk yardım tedavisi nedir?
a.İğne, sokulan yerde kalmışsa, bunun yavaşça ve dikkatle dışarı çekilmesi gerekli olacaktır. İğnenin alınırken kırılmaması çok önemlidir.
b.Eğer bir kişinin bir ısırmaya karşı allerjik olduğu bilinmekteyse ve ısırma kol veya bacakta olmuşsa, ışınlan yerin üst kısmına sıkı bir sargı (turnike) yerleştirilmesi iyi olur. Böylece zehir vücuda daha yavaş yayılacaktır. Sıkı sargı yirmi dakika yerinde kaldıktan sonra bunu çözün, on dakika sonra yeniden koyun ve bu usûle birkaç kez devam edin.
c.Fazla şişkinlik meydana gelirse doktora başvurulması gerekir. Doktor bu hallerde antiallerjik ilâçlar verecek veya ısırmanın tesirlerini izale etmek için başka metotlara başvuracaktır.
d.Işınlan veya sokulan yerin kaşınmaması önemlidir; çünkü kaşınma ikinci bir enfeksiyona neden olabilecek ve zehirin daha büyük ölçüde yayılmasına yol açacaktır.
Bir zehirli örümcek ısırmasında başvurulacak ilk yardım metotları nedir?
a.Aynen yılan ısırması gibi tedavi edilmelidir. Işınlan yere haç biçiminde bir kesit yapılmalı ve buradan zehir emilerek alınmalıdır.
b.Işınlan yerin daha üst seviyesine sıkı bir bandaj (turnike) konmalı ve bu sıkılma geriye dönüş kan akımına engel olabilecek ölçüde olmalıdır. Nabız atışı devam edebilmelidir.
c.Zehirli örümcek ısırmasına iyi gelen ilâçlar mevcut olduğundan vakit kaybetmeden hastanın doktora götürülmesi veya doktor getirilmesi gereklidir.
d.Işınlan kişi fizikî hareketler yapmaktan kaçınmalıdır
Yılan sokmalarında başvurulacak birinci ilk yardım metodu nedir?
Başta sokan yılanın zehirli olup olmadığını tesbit etmek mümkün olamıyacağı için, bütün yılan sokmalarında gerekli tedbirlerin alınması icabeder. Bu hususta aşağıda verilen prosedürlere başvurulmalıdır:
a.Sokulan yerin üst kısmına sıkı bir bandaj (turnike) tatbik edilmelidir. Bu bandaj toplardamar kan akımını durduracak kadar sıkı olmalı ve nabzın atışını durdurmamalıdır. Bandaj için bir mendil, kemer, kravat gibi şeyler kullanılabilinir. Bandaj her yirmi dakikada bir on dakikalık bir süre için açılmalıdır.
b.Sokulan yerin üzerine haç biçimi bir kesit yapılmalı ve zehir emilerek çıkarılmalıdır.
c.Sokulan kişi kesinlikle dinlenmeli ve mümkün olduğu kadar az ölçüde fizikî hareketler yapmalıdır.
d.Işınlan kişi en yakın hastaneye kaldırılmalı ve mümkünse hangi tip yılan tarafından sokulduğunu tesbit etmeye çalışılmalıdır.
Yanıklar genellikle nasıl sınıflandırılmaktadır?
a.Birinci derece yanıklar: Bunlar yalnız derinin üst tabakalarında olanlardır ve sadece bir kızıllıkla belirirler. Güneş yanıklarının çoğunluğu birinci derece yanıklardır.
b.İkinci derece yanıklar: Bu yanıklar yalnız derinin üst tabakalarında değil, daha derinde olan tabakalarda da oluşurlar. Bunlar kabarcıklarla ve serum ifrazatı ile karakterize olurlar. Ciddî güneş yanıkları bu kategoriye girebilir.
c.Üçüncü derecede yanıklar: Bu yanıklar bütün deri tabakalarında tahribat yaparlar ve genellikle bütün derinin yok olmasına sebebiyet verirler.
d.Dördüncü derece yanıklar: Bu yanıklar bütün deriyi yok etmekle kalmayıp; aynı zamanda deri altı dokulara, kaslara, kirişlere, kan damarlarına, kemiklere de zarar vermektedirler.
Yanıklar için gerekli ilk yardım metotları hangileridir?
a.Birinci derece yanıklar ağrıyı dindiren ve derinin kuruyup çatlamasını önleyen birçok merhemlerin yardımıyla tedavi edilebilir. Eğer yanmayla kişinin genel sağlık durumu etkilenmemiş-se, birinci derece yanıklar, yanan kişi tarafından da tedavisi yapılabilir ve doktora başvurulması gerekmez.
b.İkinci derece yanıkların tedavisi doktor tarafından yapılmalıdır. Alınacak ilk yardım tedbirleri şunlardır:
1.Yanan kısım, yaklaşık on dakika akar soğuk su altında bulundurulmalıdır.
2.Yanan alan sterilize edilmiş gazlı bezle örtülmelidir.
3.Yanan kişinin fazla sulu şeyler alması temin edilmelidir.
4.Yanan alanlar büyük miktarda su ve hafif bir sabunla yıkanmalıdır.
c.Üçüncü derecede yanıkları kendi kendine tedaviye hiçbir zaman gidilmemelidir. İlk tedbir olarak yanan kısmın üzerindeki kirler suyla silinmeli ve temiz bir bezle örtülmelidir. Yanan kişiye bol miktarda sulu şeyler verilmeli ve hasta şok halindeyse sedyeyle hastaneye kaldırılmalıdır. Bu hallerde yanan alana merhem sürülmemelidir.
d.Dördüncü derece yanıklar da aynen üçüncü derece yanıklar gibi tedavi edilmelidir.
Yanan kişiler kendiliklerinden yanıklara merhem sürmeli midirler?
Birinci derece bir yanık dışında herhangi bir yanığa merhem sürülmemelidir. Yanık tedavisinin çeşitli metotları vardır ve birçok doktor merhem sürülmesine karşıdır. Üstelik hastanın kullanacağı merhem doktorun tavsiye edeceği merhem olmayabilir. Sonradan gereken ilâcı kullanmak için bu sürülen merhemi çıkarmak, bir kısım zorluklara neden olabilir.
Soğuk çatlakları için başvurulması gereken ilk yardım metotları hangileridir?
a.İlk önce hastanın’ genel sağlık durumunun düzeltilmesi gerekmektedir. Bu yüzden hastanın ısmabilmesi için, sıcak şeyler yemesi ve içmesi gereklidir.
b.Hastanın birden değil yavaş yavaş ısınması gerekir. Bunun için hasta hemen sıcak bir yere götürülmemelidir.
c.Mevcut olabilecek ağrılar için kendisine ilâç verilmelidir. Aspirin ve buna benzer ilâçlar genellikle bu durum için yeterlidir.
d.Etkilenen alan yavaş yavaş normale döndürülmeli ve egsersiz-yaptırılmalıdır. Kesinlikle ve hiçbir şekilde sert masaj veya ovmalara tâbi tutulmamalıdır.
e.Soğuk çatlaklarına mâruz kalan kısım temiz ve kuru bir bandajla örtülmelidir.
Bir ihtilaç veya «nöbet» geçirmiş olan bir kimseye ne gibi âcil yardım yapılmalıdır?
a.İlk olarak hastanın başını veya vücudunun başka kısımlarını sert cisimlere çarpmamasını temin ediniz.
b.Hastanın yatmasını sağlayınız ve kendisini geniş ölçüde serbest bırakınız. Onu zaptetmeye ve hareketlerini sınırlamaya çalışmayınız.
c.Eğer boynunda kravat varsa, rahat nefes almasını sağlamak için yakasını gevşetiniz.
d.Daha rahat nefes alabilmesi için çenesini kaldırınız.
e.Eğer bu kolaylıkla yapılabilinecekse, hastanın dilini ısırmasını önlemek için dişlerinin arasına bir mendil yerleştiriniz.
İhtilâç geçirmekte olan kişilere ne gibi yardım yapılması gerekli olduğunu öğrenmek için çareler var mıdır?
Evet. İhtilâç geçirebilecek birçok kişi ihtilâç halinde kendilerine nasıl yardım edilebileceğini yazılı olarak üzerlerinde bulundururlar. Şeker hastaları ensülin şokuna girdikleri zaman ne yapılması gerektiğine dair bu gibi direktifleri yanlarında taşırlar. Saralılar da genellikle bir ihtilâç geçirdikleri taktirde davranışın ne olması gerektiğine dair bir yazıyı üzerlerinde bulundururlar
Bir ihtilâç veya «nöbet»ten çıkmış olanlar için ne gibi bir tedavi metodu takip edilmelidir?
Bunların normal düşünme ve davranış haline girmeleri için genellikle bir süre geçmesi gerekmektedir. Bunun için ihtilâçlar geçer geçmez terk edilmemelidirler. Çok kez bu gibi ihtilâç geçirenler birkaç dakika nerede oldukları ve ne meydana geldiğini bilmezler. Bu gibiler tam normal bir hale gelinceye kadar yalnız bırakılmamalıdır
Ağızdan ağıza sunî solunum metodu nasıl tatbik edilmelidir?
a.Hastayı sırt üstü yatırın. Boynunda veya göğsü üzerinde bulunabilecek bütün giysileri gevşetin.
b.Çenesini kaldırıp, başmi mümkün ölçüde geriye doğru eğin. (Bu- hareket soluk borusunu düzletir ve akciğerlere hava gitmesini kolaylaştırır.)
c.Hastanın burun deliklerini parmaklarınız arasında sıkıştırıp kapalı tutun.
d.Ağzınızı hastanın ağzına dayayarak bütün kuvvetinizle içeriye hava verin.
e.Akciğerlerin dışa hava verebilmesi için ağzınızı hastanın ağzından uzaklaştırın.
f.Bunu her beş veya altı saniye arasında tekrarlayın.
g.Nabız ve kalp atışı devam ettiği sürece bu yönteme devam edin. Bu gibi bir kişiyi normale getirmek saatlerce sürebilir.
h.Yorulduğunuz zaman başkası yerinize geçmelidir.
i.Hastanın boğazında veya göğsünde ’su veya balgam birikmiş-se, bunların ağızdan çıkmasını temin için kendisini baş aşağı veya yana çevirerek tutun.
j.Ağızda balgam veya başka maddeler toplanmışsa bunları parmaklarınızla dışarı çıkarın. (Nefes almayan bir kimse hiçbir zaman ısırmayacaktır.)
k.Eğer ağızdan ağıza nefes vermekten iğreniyorsanız açık bir mendil arasından da hava verebilirsiniz. (Bu direkt ağızdan ağıza sistemi kadar tesirli olmayabilir.)
l.Ancak birkaç dakika nabız ve kalp atışı yoksa bu metoda son verin. Kulağınızla dikkatle hastanın göğüsünün sol tarafını dinleyin.
m.Hasta kendine gelirse, kendisini sıcak tutun ve doktor gelinceye kadar veya en azından yarım saat süreyle yerinden kıpırdatmayın.
